8 Haziran 2013 Cumartesi

MOTOSİKLET SÜRÜŞ TEKNİKLERİNDE YANLIŞ BİLİNEN FİZİK KURALLARI

   Dönen cisimlerin (motosikletin tekerleri) bu dönüşlerinden dolayı kazandıkları bir açısal momentumları vardır. Bu açısal momentum cisimlerin daha dengeli ve dışarıdan gelen kuvvetlere karşı daha dirençli olmasını sağlıyor. Böylece motosiklet hızlandıkça, tekerleklerin açısal momentumu büyür ve büyüyen açısal momentumun yönünü değiştirmek, daha büyük dönme momentleri gerektirir ve bu momentleri oluşturmak için daha büyük kuvvetler gerekir. Motosiklet hızlandıkça kararlılığının artması bu yüzden. Kararlılık arttıkça da denge artıyor. Bu sebepten dolayı motosikletin gidonunu çevirmemiz neredeyse imkansız hale geliyor.








Peki yüksek hızlarda nasıl manevra (VİRAJ) yapabileceğiz ?

       Motosiklet hızlandıkça dengesi açısal momentumun korunumu sebebi ile jiroskopik kuvvetin etkisi altında olacaktır. 

   Çocukken oynadığımız topaç, bisiklet tekeri vs. aslında birer jiroskop. Burada sisteme dış bir moment uygulanmadığı sürece dönen bir cismin açısal momentumu dönme ekseninin doğrultusunun daima aynı kalmasını sağlar. Örneğin bisikletin tekerini söküp tam ortasındaki demirden tavana asalım dik tutarak döndürmeye başladığımızda yine dik olarak durana kadar devam edecektir. Kural basit, lisede görünen fizik derslerinin prensiplerinden açısal momentum ve merkezkaç kuvvetiyle bire bir alakalıdır.
  • Jiroskop kısaca : (İngilizce: Gyroscope), yön ölçümü veya ayarlamasında kullanılan, açısal dengenin korunması ilkesiyle çalışan bir alet. Jiroskopik hareketin temeli fizik kurallarına ve merkezkaç ilkesine dayalıdır.
  • Alet, dingil üzerinde hareket eden dönen bir tekerlekten ibarettir. Alet dönerken, tekerleğin açısal dengesine göre yönünü düzeltir.
  • Tekerlek, döndüğü yönde bir dönme hareketi oluşturur. Bu harekete dikey yönde oluşan eksen boyunca birbirine zıt yönde oluşan hareketler , jiroskopik hareket olarakadlandırılır.

      Bu etki motosiklet düz gittiğinde söz konusu olduğu gibi, motosiklet düz bir eksen de ilerlerken aniden sağa veya sola yatırılırsa (viraja girilirse) da jiroskop etkisi oluşur. İşte yüksek hızda bu etkiyi (etki-tepki dengesi) kullanarak oluşan tepki sayesinde (etki-tepki dengesi) motosiklet viraja rahat girer. Bu etki-tepki durumuna motosiklet eğitiminde "İLERİ İTME (Kontra) TEKNİĞİ" denir.

        Kontra tekniği genellikle baskı tekniği ile çok karıştırılır. 

   Baskı tekniği düşük hızlarda gidona aşağı yönde bir itme uygulanıp, motosikletin hızı düşük olduğundan gidon çevrilip ve yer çekimine karşı vücudun ters yöne atılması ile gerçekleştirilir. Yüksek hızlarda gidona yapılan baskı sizi viraja sokmaz, sadece sağa sola kayma (en fazla şerit değiştirmiş olursunuz) hareketine yardımcı olur. Kontra tekniği ise yüksek hızda motosikletin viraja gireceği yöndeki elimizle gidonu virajın ters yönü istikamete ittirmek suretiyle oluşan tepki kuvveti motosikleti itmenin tersine yani viraj yönüne yatırıp, vücudun motosikletle aynı yöne yatıp merkezcil ivmeye karşı koyulması ile oluşur.

     

        Viraja nasıl girilir!!!!



      


2 yorum:

  1. Hep merak ettiğim bir konuydu şimdi anladim Teşekkürler hocam

    YanıtlaSil
  2. Güzel paylaşım. Teşekkürler.

    YanıtlaSil